Urząd Gminy Izabelin - Gmina Izabelin

Metropolia warszawska – debat ciąg dalszy

W dniu 31 marca w PKiN w Warszawie miała miejsce metropolitalna debata ekspercko-samorządowa w której uczestniczyli naukowcy oraz przedstawiciele gmin podwarszawskich i Warszawy. Przedmiotem debaty był projekt ustawy o utworzeniu metropolii warszawskiej posła Sasina, który na tę debatę jednak nie dotarł oraz zasady i czynniki decydujące o potrzebie tworzenia i zasadach włączania gmin do metropolii. Pomimo, że projekt ustawy został wstrzymany w zakresie procedowania przez Sejm i jego komisje, nie ma jednak na razie formalnego potwierdzenia jego wycofania z listy projektów ustaw skierowanych do Sejmu. Aktualnie trwają na obszarze kilkudziesięciu gmin konsultacje społeczne dotyczące istotnych aspektów utworzenia przyszłej metropolii koordynowane przez posła Sasina (PiS) umożliwiające każdemu mieszkańcowi proponowanego obszaru metropolitalnego wypełnienie ankiety konsultacyjnej (znajduje się pod adresem: http://www.konsultacjemetropolia.pl/). Niezależnie od tego projektu trwają prace nad alternatywnym samorządowym projektem ustawy o utworzeniu metropolii warszawskiej. Zakłada się, że w czerwcu b.r. oba projekty będą dopracowane i opublikowane oraz poddane ocenie społecznej w postaci konsultacji i/lub referendum w poszczególnych gminach, które przyszła metropolia może lub będzie obejmować.

Pomijając pierwszą próbę delimitacji obszaru metropolitalnego Warszawy  z 1936 r. warto uwagę zwrócić na  fakt, że Gmina Izabelin, a przed 1995 r. gmina Stare Babice, której częścią wtedy byliśmy, znajdowały się dotychczas w każdym z takich delimitowanych obszarów.  I tak efektem prac nad Programowaniem Rozwoju Obszaru Metropolitalnego, delimitacją i Strategią Rozwoju Obszaru Metropolitalnego Warszawy do 2030 r. jest Obszar Metropolitalny wyznaczony wg zasad delimitacji GUS z 2012 roku liczący 72 gminy podczas, gdy efektem prac nad Strategią ZIT-WOF 2014-2020 jest obszar liczący 40 gmin. Z kolei wg tekstu projektu ustawy posła Sasina o ustroju Miasta Stołecznego Warszawy obszar metropolitalny liczyć miał 33 gminy, a wg informacji GUS o zasadach utworzenia warszawskiego stołecznego obszaru NUTS2 dla potrzeb funduszy unijnych (powstanie on z dniem 1 stycznia 2018r.) w obszarze tym znajdzie się 9 powiatów liczących 70 gmin. W województwie stołecznym warszawskim, jakie istniało w latach 1975-1998 było z kolei 47 gmin (w tym Gmina St. Babice, a od 1995 roku Gmina Izabelin). Należy odnotować, że było jeszcze i  funkcjonuje nadal kilka innych delimitowanych obszarów metropolitalnych wokół Warszawy, ale o mniejszym zastosowaniu. Wśród wielu rozważań o kształcie metropolii z reguły były brane pod uwagę 4 opcje: metropolitalny związek gmin, powiat stołeczny (aktualna opcja posła Sasina), superpowiat metropolitalny (plasujący się pomiędzy istniejącymi strukturami powiatowymi i wojewódzkimi) oraz województwo stołeczne.

Odnośnie potencjalnej sytuacji gminy Izabelin w Mieście Stołecznym Warszawy  - w  świetle uregulowań projektu ustawy posła Sasina - można na chwilę obecną stwierdzić występowanie następujących rozwiązań  w niej przyjętych:

- powiat warszawski-zachodni zmienilibyśmy na metropolitalny powiat Miasto Stołeczne Warszawa, w składzie którego - obok Gminy Warszawa – byłyby wraz z nami także 32 podwarszawskie gminy,

- powiat warszawski-zachodni przestałby istnieć,

- nasza wiejska gmina Izabelin pozostałaby nią nadal, a każda z 7 miejscowości zachowałaby status wsi, co oznacza, że nauczyciele nie utraciliby dodatku wiejskiego,

- zdecydowana większość dotychczas posiadanych kompetencji i wypełnianych zadań gminnych byłaby realizowana przez miejscowy Urząd Gminy Izabelin i pozostałe jednostki gminne, przy dojściu nowych zadań z powiatu (np. rejestracja pojazdów),

- gospodarka przestrzenna, transport publiczny, drogi i opracowanie strategii rozwoju dla 33 gmin Miasta Stołecznego Warszawy spoczywałoby na biurach Miasta Stołecznego Warszawy,

- gmina Izabelin znalazłaby się w 1 strefie biletowej (metropolitalny bilet wspólny) dającej możliwość korzystania z autobusów, tramwajów, metra, SKM i Kolei Mazowieckich na całym obszarze metropolii, zwanej Miastem Stołecznym Warszawy,

- mieszkańcy naszej gminy mieliby prawo uczestnictwa w wyborach Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy (będącego jednocześnie burmistrzem Gminy Warszawa w dotychczasowych granicach) i wyboru jednego z 50 radnych Rady Miasta Stołecznego Warszawy, przy głosowaniach tejże Rady w oparciu o zasadę podwójnej większości głosów ( każdy radny posiadałby 1 głos i zarazem tyle głosów ilu mieszkańców liczy gmina, którą reprezentuje),

Wyjaśnienia i dopracowania w projekcie tej ustawy wymagają kwestie podziału kompetencji, zadań, majątku, zadłużenia i zasad finansowania gmin i metropolii, które nie zostały wyraźnie zdefiniowane, a są bardzo istotnym czynnikiem decydującym o funkcjonalnym i  ekonomicznym uzasadnieniu utworzenia całej metropolii. Wg informacji udzielanych przez autora projektu rozważana jest opcja zwiększenia dochodów nowej jednostki powiatowej poprzez wzrost udziału powiatu Miasta Stołecznego Warszawy w podatku dochodowym CIT i PIT o 2% oraz jego wyłączenie (jako powiatu) z opłaty wyrównawczej zwanej „janosikowym” (ok. 650 mln zł). Nadal brakuje także oceny skutków regulacji (OSR), gdyż uzasadnienie ustawy jest tylko ogólne. Pominięcie strony samorządowej i mieszkańców w przygotowaniu projektu było naruszeniem dobrych praktyk kształtowania społeczeństwa obywatelskiego.

Informujemy, iż w przypadku przedłożenia nowych projektów ustaw bądź zasad delimitacji obszaru metropolitalnego, czy też istotnych modyfikacji regulujących kwestię powstania formalnej metropolii warszawskiej będziemy o tym informować, a w przypadku gdy powstanie konieczność poparcia lub odrzucenia włączenia naszej gminy do nowej metropolitalnej jednostki samorządowej planowane jest przeprowadzone gminnego referendum (lub konsultacje gminne) co może nastąpić najwcześniej w czerwcu b.r.

Aby umożliwić Państwu wyrobienie sobie samodzielnego i niezależnego poglądu na sprawę metropolii warszawskiej  i jej różnych delimitacji załączamy teksty kilku najbardziej aktualnych i najistotniejszych dokumentów dotyczących funkcjonowania i delimitacji obszaru metropolitalnego.

Ryszard Haczek

Zastępca Wójta Gminy Izabelin