Urząd Gminy Izabelin - Gmina Izabelin

Problemy z wysokim poziomem wód gruntowych i wodami opadowymi w Gminie Izabelin

Po kilku latach względnej stabilizacji w temacie wód gruntowych i opadowych od kilku miesięcy obserwujemy znaczny wzrost natężenia opadów, pojawiające się coraz większe i utrzymujące się coraz dłużej – przy nasiąkniętym już gruncie -  kałuże, a także postępujące podnoszenie się poziomu wód gruntowych na terenie naszej gminy. Ponieważ wierzchnie warstwy ziemi są już mocno nasączone obserwujemy coraz większe kałuże – nawet po niewielkim opadzie – które utrzymują się znacznie dłużej, gdyż chłonność gruntu jest już mocno ograniczona. Niektóre działki znajdujące się w lokalnych obniżeniach, z nieprzepuszczalnym podłożem, są wypełnione wodą gruntową lub opadową. Także w głębiej położonych piwnicach ponownie pojawiła się woda.  Ponieważ mamy świadomość, że spora część gminy (zwłaszcza teren KPN) jest terenem podmokłym, częściowo położonym na warstwach piaszczystych, a częściowo na nieprzepuszczalnych iłach. Dlatego istotne jest zabezpieczenie swoich posesji przed ujemnymi skutkami wywoływanymi przez wody gruntowe i opadowe (lub roztopowe). Niezbędne jest nie tylko odpowiednie utrzymanie rowów odwodnieniowych wzdłuż dróg, ale przede wszystkim systemów hydroizalacji i odwodnień budynków oraz odprowadzania deszczówki z dachów i powierzchni działki. W wielu rejonach gminy budowa piwnic jest obarczona bardzo wysokim ryzykiem ich zalania przez wadliwie wykonaną izolację hydroizolacyjną i podniesione lustro wód gruntowych. Dlatego rekomenduje się na ogół w naszej gminie budowę budynków niepodpiwniczonych. Faktem jest, że wielu naszych mieszkańców „zabetonowało” swoje piwnice po latach 2010 i 2011, gdy wskutek opadów 2-krotnie większych niż normalnie (ponad 1000 mm słupa wody w roku) w piwnicach ich budynków pojawiło się nawet 1 metr i więcej wody. Wielu z mieszkańców profilaktycznie, przed docelowym zagospodarowaniem swojej posesji (wybudowaniem domu) korygowało poziom swej działki, niekiedy zasypując rowy odwodnieniowe. Postępująca zabudowa działek, budowy ogrodzeń z podmurówkami oraz realizowaniem utwardzeń coraz większej powierzchni terenu (podjazdy, parkingi, drogi, chodniki) powodują zwiększenie powierzchni terenów nieprzepuszczalnych i zmniejszenie powierzchni chłonącej wodę. W takiej sytuacji może rodzić się coraz więcej problemów z prawidłowym odprowadzeniem nadmiary wód opadowych i skutkami ubocznymi w postaci nie wysychających kałuż czy podtapianych piwnic. W związku z licznymi niejasnościami prawnymi i pytaniami mieszkańców przedstawiamy poniżej regulacje prawne dotyczące problemów z wodą na działkach i drogach, z których wynika zakres obowiązków i odpowiedzialności gminy, innych podmiotów oraz właścicieli poszczególnych gruntów.

1. Zakres odpowiedzialności gminy i innych podmiotów oraz właścicieli gruntów za stan wody na terenie gminy

[Zalewanie działki sąsiedniej] Zgodnie z art. 29 ust 1 ustawy Prawo wodne (Dz. U. z 2017r. poz. 1121 ze zm.) właściciel gruntu nie może zmieniać stanu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku odpływu znajdującej się na jego gruncie wody opadowej, ani kierunku odpływu ze źródeł – ze szkodą dla gruntów sąsiednich. Odnosząc się do wyroku WSA w Warszawie z dnia 11 lipca 2007r., IV S.A./Wa 703/07 cytowany przepis prawa odnosi się do sytuacji, gdy na skutek pewnych zdarzeń doszło już do naruszenia naturalnych stosunków wodnych, przy czym musi to być naruszenie powodujące szkodę dla gruntów sąsiednich. Gdy zostanie udowodnione negatywne oddziaływanie można nakazać naruszającemu wykonanie urządzeń zapobiegających szkodom, lub nakazać właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego.

[Rowy przydrożne] Zgodnie z art. 20 ust. 4 Ustawy o drogach publicznych (Dz. U. 2016r. poz. 1440 z póżn. zm.) utrzymanie nawierzchni drogi, chodników, drogowych obiektów inżynieryjnych, urządzeń zabezpieczających ruch i innych urządzeń związanych z drogą a wiec i rowów przydrożnych, należy do zadań zarządcy drogi. Jednocześnie w myśl art. 39 pkt.1 w/w ustawy, zabrania się dokonywania w pasie drogowym czynności, które mogłyby powodować niszczenie lub uszkodzenie drogi i jej urządzeń albo zmniejszenie jej trwałości oraz jej trwałość oraz zagrażać bezpieczeństwu ruchu drogowego, w szczególności zabrania się niszczenia rowów, skarp, nasypów i wykopów oraz samowolnego rozkopywania drogi oraz odprowadzania wody i ścieków z urządzeń melioracyjnych, gospodarskich lub zakładowych do rowów przydrożnych lub na jezdnie drogi.

Wójt (burmistrz, prezydent miasta) uprawniony jest do nakazania w drodze decyzji administracyjnej właścicielowi gruntu przywrócenie stanu poprzedniego lub wykonania urządzeń zapobiegającym szkodom jedynie w przypadku gdy zachodzi związek przyczynowy pomiędzy zmianą stosunków wodnych na gruncie a szkodą powstałą na gruncie sąsiednim, którą zobowiązany jest wskazać i wykazać skarżący. Przesłanką wydania nakazu jest stwierdzenie, że doszło do zmiany stosunków wodnych na gruncie wskutek działań właściciela tych gruntów oraz, że zmiana stosunków wodnych szkodliwie wpływa na grunty sąsiednie. Zgodnie z wyrokiem WSA w Białymstoku z dnia 3 lutego 2009 r., sygn. akt II SA/Bk 609/08 „Między zmianą stosunków wodnych na gruncie a szkodliwym jej wpływem na grunty sąsiednie winien zachodzić adekwatny (typowy, przeciętny) związek przyczynowy”. Ocena zmiany stosunków wodnych oraz ustalenie sposobu zapobiegania szkodom niejednokrotnie wymaga fachowej wiedzy z zakresu hydrologii, gospodarki wodnej, postępowań wodnoprawnych oraz specjalistycznych analiz, badań czy pomiarów, dlatego w takim przypadku wymagane jest wykonanie specjalistycznej ekspertyzy hydrologicznej w tym zakresie.

[Zalewanie działki sąsiedniej a prawo budowlane] Zgodnie z §  29. Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku (Dz. U. z 2015r. poz. 1422 ze zm.) w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, właściciel gruntu nie może powodować zmiany spływu wody na gruncie, a zwłaszcza kierunku działki sąsiedniej (cytat.: § 29.  [Zakaz zmiany naturalnego spływu wód] Dokonywanie zmiany naturalnego spływu wód opadowych w celu kierowania ich na teren sąsiedniej nieruchomości jest zabronione). Przepis § 28.  ust.1. wskazuje się, że „działka budowlana, na której sytuowane są budynki, powinna być wyposażona w kanalizację umożliwiającą odprowadzenie wód opadowych do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej” a w „w razie braku możliwości przyłączenia do sieci kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, dopuszcza się odprowadzanie wód opadowych na własny teren nieutwardzony, do dołów chłonnych lub do zbiorników retencyjnych” (ust.2.).  Z przepisu tego jednoznacznie wynika, że wody opadowe winny być zagospodarowane we własnym zakresie i w granicach własnej działki. To właściciel ma obowiązek zadbać o prawidłowe zagospodarowanie swojej działki, i to właściciel działki (terenu) za to odpowiada.

[Uwaga] Powyższe uwarunkowania wynikają z obowiązującego w chwili obecnej stanu prawnego. Z dniem 1 stycznia 2018r. nastąpią kolejne i dość znaczne zmiany ustawy „Prawo wodne” jak i ustawy „Prawo budowlane”.

2. Aktualna sytuacja dotycząca problemu odwodnienia ulic Izabelina B

Obecnie trwają prace mające na celu rozwiązanie problemu podtopień gruntów znajdujących się w Izabelinie B. Procedura w sprawie wdrożenia projektu odwodnienia terenu Izabelina B została wstrzymana. Wydana przez Starostę Decyzja pozwolenia wodnoprawnego (znak OŚ.6341.25.2014) z dnia 16 września 2016 roku na odprowadzenie wód opadowych w kierunku odbiorników znajdujących się na terenie Starych Babic została oprotestowana przez Wójta gminy Stare Babice. Procedura wydania ponownej decyzji pozwolenia wodno-prawnego jest w toku postępowania w powiecie i powinna się zakończyć w 2018 roku.

3. Problem odwodnienia ul. Rynkowej w Izabelinie C

W rejonie ulicy Rynkowej w Izabelinie C w latach 2010/11 wystąpił znaczny problem z wodami gruntowymi i opadowymi. Do dnia dzisiejszego zrealizowane zostały roboty obejmujące odwodnienie ulicy Rynkowej oraz odbudowa odcinka rowu odwodnienia ul. Rynkowej:

1. Sierpień 2011 – Umowa FORM-AWA na odwodnienie ul. Rynkowej - 59 040,00 zł brutto
2. Luty 2014 – Umowa FORM-AWA na odbudowę odcinka rowu Ptasińskiego-Rynkowa (rów w lesie, ale na potrzeby Rynkowej) - 69 706,92 zł brutto

Do końca listopada b.r. wykonana zostanie modernizacja rowu w ul. Rynkowej, która pozwoli obniżyć poziom lustra wody w rowie o min. 20 cm i poprawi spływ wody w kierunku ul. Langiewicza.

4. Problem kałuż na ulicach gminnych

Referat komunalny – w oparciu o sygnały mieszkańców – informuje o istnieniu jeszcze 24 rejonów ulic gminnych, w których po opadach deszczu pojawiają się i utrzymują przez dłuższy okres duże kałuże uniemożliwiające przejście na piechotę.  Liczba takich rejonów zmniejsza się wraz z postępująca modernizacją dróg (w tym roku nakładki asfaltobetonowe otrzymało 3,5 km dróg w naszej gminie). Największe problemy z kałużami dotyczą „nieckowych” fragmentów ulic Hornówka, Izabelina B i Lasek. Stosowanie studni chłonnych w wielu przypadkach przy wysokim poziomie wód gruntowych nie zdaje egzaminu. Trwają prace projektowe systemu odwodnienia niektórych dróg w Hornówku.

Redakcja tekstu: Krzysztof Stańczyk