Urząd Gminy Izabelin - Gmina Izabelin

Czy chcemy czy też nie, zarówno Ci mieszkający tutaj od pokoleń jak i Ci, którzy zwabieni „zielonymi płucami” Warszawy jesteśmy na siebie skazani. Musimy się nauczyć żyć w zgodzie, dbając solidarnie zarówno o otaczająca nas przyrodę jak również powietrze, którym oddychamy.

W jednym z poprzednich artykułów (nr. listopad’2020) pisałem o nowym obowiązku jaki nałożył na wszystkie mazowieckie gminy Program Ochrony Powietrza. Wśród wielu innych obowiązków, jesteśmy zobowiązani przeprowadzić min 25 kontroli rocznie. Zwykle w okresie zimowym takie kontrole są realizowane na wniosek mieszkańców zgłaszających nadmierne zadymienie lub też na podstawie obserwacji wyników pomiarów czujników pozwalających określić lokalizację potencjalnego „kopciucha”. Zakładam, że wśród czytelników znajdzie się spora grupa osób, która doświadczy takiej kontroli stąd wydaje się zasadnym by dość szczegółowo opisać jak taka kontrola wygląda w wykonaniu pracowników Urzędu Gminy.

PODSTAWA PRAWNA:

Podstawę prawną do prowadzenia kontroli palenisk indywidualnych przez Wójta Gminy Izabelin stanowi art. 379 Prawo Ochrony Środowiska (ustawa z dnia 27.04.2001r. Dz.U. 2001 nr. 62 poz. 627). Zgodnie z ust. 1 tego artykułu Marszałek województwa, starosta oraz wójt, burmistrz lub prezydent miasta sprawują kontrolę przestrzegania i stosowania przepisów o ochronie środowiska w zakresie objętym właściwością tych organów. Kontrola obejmuje przestrzeganie wszystkich przepisów o ochronie środowiska, zarówno wymienionej ustawy Prawo Ochrony Środowiska, jak i innych ustaw, rozporządzeń i aktów prawa miejscowego. Do najważniejszych obowiązków w zakresie ochrony powietrza przed zanieczyszczeniami pochodzącymi z niskiej emisji należy obowiązek przestrzegania zapisów uchwał antysmogowych, jak również zakaz spalania odpadów. Niezależnie od powyższego w ramach kontroli prowadzonej na podstawie art. 379 Prawo Ochrony Środowiska Wójt ma prawo sprawdzić czy przestrzegane są inne przepisy, niezwiązane z jakością powietrza a np. dotyczące postępowania z odpadami komunalnymi i nieczystościami ciekłymi.

PRZESŁANKI PRZEPRTOWADZENIA KONTROLI

W ustawie Prawo Ochrony Środowiska nie zostały sprecyzowane prawne przesłanki do prowadzenia kontroli na podstawie art. 379 ustawy. Oznacza to, że organ może podejmować działania kontrolne z własnej inicjatywy w dowolnym momencie. Zgodnie z Programem Ochrony Powietrza (POP) dla województwa mazowieckiego i Planem działań krótkoterminowych (PDK), gminy w województwie mazowieckim zobowiązane są do zintensyfikowania działań kontrolnych. W praktyce wyróżnia się kontrole rutynowe lub planowane (realizowane z inicjatywy organu, według ustalonego z góry planu), kontrole następcze jak również kontrole interwencyjne realizowane w związku z zawiadomieniami o nieprawidłowościach otrzymywanymi telefonicznie, ustnie, pisemnie lub drogą elektroniczną.

UPRAWNIENI DO KONTROLI

Kontrolę palenisk pod kątem przestrzegania uchwały antysmogowej i zakazu spalania odpadów mogą prowadzić następujące podmioty:

1. wójt, burmistrz, prezydent miasta albo upoważniony przez niego pracownik urzędu miasta lub gminy (art. 379 ust. 1 Prawo Ochrony Środowiska);
2. funkcjonariusz straży gminnej lub miejskiej upoważniony przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta (art. 379 ust. 1 Prawo Ochrony Środowiska);
3. funkcjonariusz Policji, w przypadku uzasadnionego podejrzenia popełnienia przestępstwa lub wykroczenia, na podstawie przepisów Kodeksu Postępowania Karnego oraz Kodeksu Postępowania w Sprawach o Wykroczenia (art. 1 ust. 2 pkt 4 Ustawy o Policji);
4. inspektorzy Inspekcji Ochrony Środowiska w odniesieniu do podmiotów korzystających ze środowiska w rozumieniu Prawo Ochrony Środowiska (art. 2 ust. 1 Ustawa z dnia 20 .07.1991r. o Inspekcji Ochrony Środowiska Dz.U.1991 nr. 77 poz. 335 ze zm.).

Ponadto, inne organy i podmioty prowadząc kontrolę w ramach swojej właściwości mogą ujawnić naruszenie uchwały antysmogowej lub zakazu spalania odpadów, w szczególności Straż Pożarna, organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego (powinny one zapewniać, aby budynki oddawane do użytkowania po wejściu w życie uchwały antysmogowej były wyposażone wyłącznie w zgodne z jej zapisami urządzenia grzewcze).

ZAKRES KONTROLI

Podczas kontroli prowadzonej na podstawie art. 379 Prawo Ochrony Środowiska kontrolujący upoważniony jest do:

1. wstępu wraz z rzeczoznawcami i niezbędnym sprzętem przez całą dobę na teren nieruchomości, obiektu lub ich części, na których prowadzona jest działalność gospodarcza, a w godzinach od 6 do 22 - na pozostały teren (chodzi o nieruchomości zamieszkałe przez osoby fizyczne);
2. przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych;
3. żądania pisemnych lub ustnych informacji oraz wzywania i przesłuchiwania osób w zakresie niezbędnym do ustalenia stanu faktycznego;
4. żądania okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych mających związek z problematyką kontroli.

Niezależnie od powyższego, w trakcie kontroli należy ocenić, czy kontrolowany nie dopuścił się spalania odpadów, a jeżeli istnieje ku temu uzasadnione podejrzenie należy pobrać próbki popiołu z paleniska celem poddania ich badaniom laboratoryjnym. Jeżeli w komorze spalania lub w wybranym popiele widoczne będą odpady, wystarczającą podstawą do ukarania jest sporządzenie odpowiedniej dokumentacji fotograficznej i dokładne opisanie ustalonego stanu faktycznego w protokole z kontroli.

PRZEBIEG KONTROLI

1. Kontrolujący ma obowiązek przedstawienia się, okazania legitymacji służbowej (o ile posiada) i upoważnienia do przeprowadzenia kontroli. Następnie informuje kontrolowanego o celu przeprowadzenia kontroli, jej podstawach, jego prawach i odpowiedzialności.
2. Kontrolę można przeprowadzić tylko w obecności osoby pełnoletniej, której personalia kontrolujący wpisuje do protokołu.
3. Po wylegitymowaniu osoby kontrolowanej ustala się liczbę palenisk grzewczych, dokonuje się oględzin składowiska opału wykonując dokumentację fotograficzną. W przypadku stosowania jako opału węgla kontrolowany zobowiązany jest okazać świadectwo jakości paliwa i fakturę zakupową. Po otrzymaniu dokumentów kontrolujący ustala, czy paliwo spełnia wymagania Ustawy o systemie monitorowania i kontroli jakości paliw lub uchwały sejmiku województwa mazowieckiego. Jeżeli kontrolujący poweźmie przypuszczenie, że jakość paliwa nie spełnia ww. wymagań, ustala podmiot, który sprzedał to paliwo i informuje o tym fakcie Inspekcję Handlową. W przypadku stosowania jako opału drewna, wykonuje się pomiar wilgotności. Wilgotność spalanego drewna przekraczająca 20% stanowi podstawę do wszczęcia procedury nałożenia grzywny. Pracownicy Urzędu Gminy nie mają prawa nałożyć mandatu a jedynie wystąpić do sądu w wnioskiem o ukaranie karą grzywny.
4. Kontrolujący może zażądać otwarcia komory spalania urządzenia grzewczego w celu oględzin samego paleniska. Jeżeli podczas oględzin paleniska zostanie stwierdzone spalanie odpadów wykonywana jest stosowna dokumentacja fotograficzna stanowiąca podstawę do ukarania.
5. W czasie kontroli przeprowadzana jest ocena urządzenia grzewczego pod kątem spełnienia zapisów odpowiedniej uchwały antysmogowej. W trakcie oględzin lub na podstawie udostępnionej dokumentacji technicznej ustala się klasę urządzenia i w wypadku stwierdzenia kotła pozaklasowego przekazywana informacja o nieprzekraczalnej dacie wymiany wynikająca z uchwały antysmogowej. To na użytkowniku pieca spoczywa ciężar wykazania kiedy nastąpiło pierwsze uruchomienie pieca oraz jaką klasę posiada. Kontrolujący zostawia na urządzeniu grzewczym, w widocznym miejscu nalepkę z informacją o nieprzekraczalnej dacie wymiany urządzenia grzewczego oraz informuje o formach finansowego wsparcia wymiany urządzenia grzewczego.
6. Kontrolę kończy protokół z przeprowadzonej kontroli w dwóch egzemplarzach - po jednym dla kontrolowanego i kontrolującego. Po podpisaniu protokołu przez kontrolowanego jeden egzemplarz zostaje przekazany kontrolowanemu. W sytuacji gdy osoba kontrolowana odmówi podpisania protokołu, fakt ten odnotowuje się w protokole. Osoba kontrolowana ma prawo do wniesienia zastrzeżeń dotyczących kontroli do wójta w przeciągu 7 dni od daty przeprowadzonej kontroli.

UWAGA:

Przepis art. 379 ust. 6 Prawo Ochrony Środowiska nakłada na mieszkańców obowiązek umożliwienia przeprowadzenia kontroli, w tym przeprowadzania badań lub wykonywania innych niezbędnych czynności kontrolnych. Mieszkaniec nie ma możliwości sprzeciwić się dokonaniu takiej czynności przez kontrolującego a utrudnianie lub udaremnianie przeprowadzenia czynności kontrolnych stanowi przestępstwo z art. 225 Kodeksu Karnego. Zgodnie z art. 225 par. 1 „…kto osobie uprawnionej do przeprowadzania kontroli w zakresie ochrony środowiska lub osobie przybranej jej do pomocy udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności służbowej, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3…”

Chciałbym wyraźnie podkreślić, że kontrole są i będą naszą codziennością nie tylko ze względu na dbałość o zdrowie i życie wszystkich mieszkańców gminy, ale także ze względu na obowiązki jakie nakłada na gminę Program Ochrony Powietrza po rygorem wysokich kar. W naszym wspólnym dobrze pojętym interesie leży szybka wymiana wszystkich pieców na paliwa stałe, które zatruwają powietrze.

Bardzo polecam obejrzenie krótkiego filmu jak powinna wyglądać wzorcowa kontrola – film jest dostępny pod adresem: https://www.youtube.com/watch?v=b9HDa4K1WNc

[treść archiwalna]